70. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim

Powstanie wybuchło w wigilię żydowskiego święta Paschy, 19 kwietnia 1943 – w momencie, gdy w tzw. getcie szczątkowym znajdowało się tylko ok. 50-70 tPomnik Bohaterow Gettaysięcy Żydów (100wobec niemal pół miliona w szczytowym okresie jego zaludnienia). Do wybuchu powstania doszło podczas zarządzonej przez Heinricha Himmlera akcji ostatecznej likwidacji getta. Gdy na teren getta przez bramę znajdującą się na ulicy Nalewki o świcie 19 kwietnia 1943 wkroczyły niemieckie oddziały wojskowe i policyjne oraz wspierające je kolaboranckie formacje ukraińskie i łotewskie pod dowództwem Ferdinanda von Sammern-Frankenegga, powstańcy otworzyli do nich ogień. Oddziały niemieckie zostały zatrzymane na obydwu najważniejszych arteriach tej części getta – na Nalewkach róg Gęsiej oraz ulicy Zamenhofa przy Miłej.

W ciągu następnych tygodni, siły SS i policji pod komendą nowego dowódcy, SS-Gruppenführera Jürgena Stroopa, krwawo stłumiły powstanie i wymordowały większość ludności (100na miejscu lub w obozie zagłady w Treblince). Cały teren dzielnicy żydowskiej metodycznie spalono i zrównano z ziemią, a 16 maja 1943 wysadzono w powietrze Wielką Synagogę. Niemcy ogłosili stłumienie powstania, chociaż sporadyczne walki ustały dopiero w czerwcu 1943 roku. Ostatni „gruzowcy” ukrywali się na terenie getta do 1944 roku[10].

Powstanie – pierwsze miejskie wystąpienie powstańcze w okupowanej przez Niemców Europie – nie miało celów militarnych: biorąc pod uwagę brak jakichkolwiek szans na powodzenie, było desperackim aktem wyboru godnej śmierci z bronią w ręku, jak i odwetu na prześladowcach przez garstkę kilkuset bojowników Żydowskiej Organizacji Bojowej (100ŻOB, dowodzonej przez Mordechaja Anielewicza i Marka Edelmana) oraz Żydowskiego Związku Wojskowego (100ŻZW, pod dowództwem Pawła Frenkla i Leona Rodala), wspieranych przez polskie organizacje podziemne. Ze względu na swoją symboliczną wymowę, powstanie w getcie warszawskim uważane jest przez naród żydowski za jedno z najważniejszych wydarzeń w jego historii.

(100wikipedia.pl)

Visits: 4

Facebook Comments

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.